ORT004-Balıkdamı-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : Korumaya Bağımlı
Alanın Değişimi : Gerileme (-1)
Yüzölçümü : 3297 ha Yükseklik : 800 m – 900 m
Boylam : 31,63ºD İl(ler) : Eskişehir
Enlem : 39,19ºK İlçe(ler) : Sivrihisar
Koruma Statüleri : Doğal sit alanı, yaban hayatı geliştirme sahası
Alanın Tanımı: Sivrihisar ilçe merkezinin yaklaşık 25 kilometre güneyinde yer alan Balıkdamı’na Sivrihisar – Çeltik karayolu üzerinden Ahiler istikameti izlenerek ulaşılır. Sakarya nehrinin oluşturduğu taşkın alanlarının günümüze dek kurutulmadan kalan en önemli örneğidir. Nehrin güney kısmında bulunan bu taşkın alanı, batıda Aliken Platosu, doğuda ise Polatlı düzlükleriyle çevrelenmiş olup sulak çayır, sazlık ve gölcüklerden oluşur. Bulunduğu coğrafi konumun da etkisiyle özellikle bahar aylarında göçmen kuşlar tarafından yoğun olarak kullanılan bölgede hâlâ varlığını sürdüren sazlıklar ve subasar söğüt toplulukları üreyen kuşlar açısından büyük önem taşır.
Habitatlar: Alan büyük oranda sazlık, sulak çayırlar ve su basar söğüt topluluklarından oluşur. Sakarya Nehri’nin alçaldığı bölümlerde mevsimsel gölcükler, çamur düzlükleri ve sazlıklardan oluşan bir sulak alan sistemi bulunur. ÖDA’nın çevresi tarım alanlarıyla kaplıdır.
Türler: Balıkdamı sukuşları için büyük önem taşır. İlkbaharda sayıları 17 bin 915’i bulan ve aynı zamanda alanda üreyen leylek (Ciconia ciconia) göç mevsimi boyunca alanda önemli sayılarda konaklar. Alanda üreyen diğer kuş türleri arasında balaban (Botaurus stellaris), kara sumru (Clidonias niger), küçük akbalıkçıl (Egretta garzetta), alaca balıkçıl (Ardeola ralloides), turna (Grus grus), gece balıkçılı (Nycticorax nycticorax) küçük kerkenez (Falco naumanni), çayır delicesi (Circus pygargus) ve saz delicesi (Circus aeruginosus) yer alır. Alanda küçük karabatağın (Phalacrocorax pygmeus) da ürediği tahmin edilmektedir.
Alan Kullanımı: Balıkçılık ve hayvancılık alandaki başlıca insan faaliyetleridir. Bunun yanında yer yer kuru ve sulu tarım yapılmaktadır.
Tehditler: Alan üzerindeki en ciddi tehdit Devlet Su İşleri’nin (DSİ) ÖDA’nın tamamını etkileyecek olan Yukarı Sakarya Sulama Projesi’dir. Proje kapsamında ÖDA’nın batı bölümünün tamamen kurutularak tarım alanına dönüştürülmesi doğu bölümünün ise yaklaşık 500 hektarlık bir gölete dönüştürülmesi planlanmaktadır. Proje sonunda ÖDA, doğal sulak alan karakterini tamamen yitirecek ve tarım alanlarına dönüşecektir.
Su kaynaklarının tarımsal sulama amaçlı çekilmesi ve yeni tarım alanlarının açılması alanın doğal yapısının kısmen bozulmasına neden olmuştur.
Koruma Çalışmaları: Alanda bilinen bir koruma çalışması bulunmamaktadır.
Yerel İlgi Sahipleri: Eskişehir Valiliği; Sivrihisar Kaymakamlığı; Sivrihisar Belediyesi; Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Doğa Derneği, ODTÜ Kuş Gözlem Topluluğu.
Barbaros Demirci