Türkiye, biyoçeşitlilik açısından özel olarak tanımlanan Dünya’daki 36 sıcak noktanın üçünü sınırları içerisinde barındırıyor. Zengin bir biyoçeşitliliğe sahip olan Türkiye, önemli kuş göç yollarının kesiştiği bir bölge olarak özellikle Avrupa ve Afrika kıtaları arasında ekolojik bir köprü görevi üstleniyor. Ancak süzülerek göç eden kuş türleri için göç yollarında birçok tehdit bulunuyor. Bu tehditler kuşların uzun göç yolculuklarını tamamlayamamasına neden oluyor. Bu tehditlerin başında ise elektrik çarpması geliyor. Göç sırasında dinlenmek için mola veren göçmen kuşların tercihlerinden biri olan elektrik direklerinde izolasyon olmadığı için bu durum hayatlarını kaybetmelerine neden oluyor.
Şah Kartal Özden Sağlam
Kuşlar, göç yolculuklarında çok sayıda tehditle karşı karşıya. Dinlenme alanlarının yok edilmesi, zehirlenme, avcılık gibi tehditlerin yanında, bu yolculuk sırasındaki başlıca problem ise izole edilmemiş elektrik direkleri. Göç sırasında dinlenmek için mola veren kuşların tercih ettiği duraklar arasında elektrik direkleri de yer alıyor. Bu direklerin izole edilmemiş olması durumunda ise kuşlar elektrik akımına kapılarak ölüyor. Bu direklerin doğru şekilde izole edilmesi, elektrik çarpması tehdidini büyük ölçüde ortadan kaldırıyor.
Küçük Akbaba BirdLife Europe
2017 yılında başladığımız küçük akbaba koruma çalışmaları kapsamında göç yollarının 40 km’lik bölümünde elektrik dağıtım şirketi ile birlikte izolasyon çalışmaları gerçekleştirdik. Bu çalışmaların yapıldığı alanlarda elektrik çarpması vakasının olmadığı belirledik.
Elektrik Hatlarının İzolasyonu için Geniş Kapsamlı Çalışmalar Başlıyor.
Göç yollarının güvenli hale gelmesi amacıyla Kuzey Makedonya, Bulgaristan ve Türkiye’de tehlikeli elektrik hatlarının belirlenmesi ve izole edilmesi için bir çalışma başlattık. Çalışmamız, Bulgaristan Elektrik Dağıtım Şirketi (EP Yug) öncülüğünde, BirdLife Bulgaristan (BSPB), BirdLife Makedonya (MES) ve Makedonya Elektrik Dağıtım Şirketi (EVN Macedonia) işbirliğinde gerçekleştiriliyor.
Çalışmada, küresel olarak nesli tehlike altında olan şah kartal ve küçük akbaba türleri başta olmak üzere, süzülerek göç eden kuş türlerinin güvenli bir şekilde göç yolculuklarını tamamlaması hedefleniyor. Bu kapsamda çalışma 2030 yılına kadar;
-Çarpılma vakalarının yüksek olduğu bölgelerinin belirlenmesi ve haritalandırılması,
-Elektrik şirketleri arasında aktif bir ağ kurulması,
-Çalışma sınırları içerisinde 5000’i Türkiye’de olmak üzere 17.000’den fazla tehlikeli elektrik direğinin izole edilmesi ve elektrik hatlarına 2.500 kuş yönlendiricisinin kurulması gibi faaliyetleri kapsıyor.
Çalışmaların sonunda, Türkiye için kapsamlı bir göç yolları risk envanteri oluşturulacak; izole edilmiş hat verileriyle birlikte farklı bölgeler ve farklı türler için daha sonra yapılacak yeni çalışmalara yön verecek bilimsel altlıklar sağlanacak.
