AKD052-Limonlu Havzası-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : İzlenmesi Gerekli
Alanın Değişimi : Bilinmiyor (?)
Yüzölçümü : 24303 ha Yükseklik : 0 m – 870 m
Boylam : 34,15ºD İl(ler) : Mersin
Enlem : 36,53ºK İlçe(ler) : Erdemli, Silifke
Koruma Statüleri : Arkeolojik sit alanı
Alanın Tanımı: ÖDA, Mersin ilinin güneybatısındaki Limonlu Çayı’nın havzasını kapsar. Doğuda Mersin’in Erdemli ilçesinde bulunan Limonlu Kasabası ile batıda Göksu Deltası arasındaki kıyı şeridi ve tepeleri içine alır. Alanın kuzeyinde bulunan Limonlu Çayı, Orta Toroslar’da Karaaydın yöresinin kuzeyindeki dağlardan doğup Limonlu kasabasında denize dökülür. Çay, derin kanyonlar oluşturur. Alanın büyük bir kısmı karstik kayaçlardan oluşur. Alan tarihte pek çok uygarlığa ev sahipliği yaptığından dolayı zengin kültürel değerlere sahiptir. Korykos, Meryemlik, Narlı Kuyu, Cennet ve Cehennem Mağaraları, Astım Mağarası ve vadinin içinde bulunan su kemerleri alandaki önemli doğal ve tarihi kalıntılardır. Cehennem mağarası olarak bilinen alan 100 metre derinliğinde bir obruktur. Denizlerle ilgili önemli araştırmalar yürüten Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne bağlı Deniz Bilimleri Araştırma Enstitüsü Limonlu kasabasındadır.
Habitatlar: Alan; Limonlu Çayı, bu çayın oluşturduğu sarp kayalara sahip kanyonlar, nehir kıyısı bitki toplulukları, kızılçam ormanı (Pinus brutia), Akdeniz’e özgü maki toplulukları, ve garig ile az miktarda kumul bitki örtüsü ve sulu tarım alanından oluşur. Alana öncü maki toplulukları hâkimdir ve baskın türler arasında kermes meşesi, zeytin, keçiboynuzu, sakız ağacı, sandal ağacı ve mersin bulunur. Havzanın kuzeydoğusunda kızılçam ormanı bulunur. Vadi boyunca çınarlar vardır. Limonlu Çayı’nın denize döküldüğü yerde küçük bir kumul alan bulunur.
Türler: ÖDA’da bulunan Türkiye’ye endemik Aristolochia krausei, Stachys pseudopinardii, Verbascum orbicularifolium bitki türleri dar yayılışlı ve nesli küresel ölçekte tehlike altındadır.
Limonlu Havzası’nda, nesli küresel ölçekte tehlikede olan ve bilinen dünya dağılımı sadece bu ÖDA olan Silifke dikenli faresi (Acomys cilicicus) adında bir memeli türü bulunur. Limonlu Havzası’nda bulunan Cennet, Cehennem ve Astım mağaraları önemli sayıda yarasa türünü barındırır. Bu türler arasında Mısır meyve yarasası (Rousettus aegyptiacus), büyük nalburunlu yarasa (Rhinolophus ferrumequinum), küçük nalburunlu yarasa (Rhinolophus hipposideros), Akdeniz nalburunlu yarasası (Rhinolophus euryale), Mehely’in nalburunlu yarasası (Rhinolophus mehelyi), küçük farekulaklı yarasa (Myotis blythii) ve serbestkuyruklu yarasa (Tadarida teniotis) yer alır.
Akdeniz biyomuna özgü, ülkemize endemik bir yılan türü olan Eirenis aurolineatus alanda yaşamaktadır.
Karagözlü mavi kelebek (Glaucopsyche alexis) ve Akdeniz melikesi (Melanargia titea) alanda bulunan ve nesli bölgesel ölçekte tehlike altında olan kelebek türleridir.
Alan, nesli dünya ölçeğinde tehlike altında olan Onychogomphus assimilis, Akdeniz biyomuna özgü Gomphus davidi ile dar yayılışlı Coenagrion syriacum kızböcekleri için önemlidir.
Alan Kullanımı: Hayvancılık ve tarım yapılan alanda aynı zamanda yoğun turizm faaliyetleri bulunur. Alanın kıyı kesiminde yazlık konutlar mevcuttur ve yeni yazlık konut inşaatları da devam etmektedir. Özellikle yerli turistler ve günübirlik turizm açısından oldukça popüler bir alandır. Hayvancılık alanın kuzeyindeki yaylalarda yaygındır. Limonlu Çayı Vadisi yörüklerin yayla göçü yolu üzerindedir. Özellikle Limonlu kasabası ve çay vadisinde limon ve nar yetiştirilir.
Tehditler: Alandaki en önemli tehdit günübirlik turizm baskısıdır. Kıyıdaki konutların artışı alandaki habitat kaybını hızlandırmakta ve atık su altyapı tesisinin olmayışı da deniz kirliliğine yol açmaktadır.
Kızılçam ormanlarında piknik yapan ziyaretçilerden kaynaklanan orman yangınları olmaktadır. Yaylalarda hayvancılığın azalmasına rağmen otlatma baskısı sürmektedir.
Koruma Çalışmaları: Alanda bulunan ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü, deniz canlıları ile ilgili araştırma yapmakta ve merkezi Mersin’de bulunan Levant Doğa Koruma Derneği koruma ve bilinçlendirme çalışmaları yürütmektedir.
Yerel İlgi Sahipleri: İçel Valiliği; Erdemli Kaymakamlığı; Silifke Kaymakamlığı; Erdemli Belediyesi; Silifke Belediyesi; Limonlu Belediyesi; ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü; Levant Doğa Koruma Derneği.
Lale Aktay, Burcu Meltem Arık, Önder Cırık, Ahmet Karataş