AKD056-Aladağlar-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : İzlenmesi Gerekli
Alanın Değişimi : Aynı (0)
Yüzölçümü : 243999 ha Yükseklik : 420 m – 3756 m
Boylam : 35,29ºD İl(ler) : Kayseri, Adana, Niğde
Enlem : 37,81ºK İlçe(ler) : Yahyalı, Çamardı, Kozan, Feke, Aladağ, Pozantı
Koruma Statüleri : Milli park, yaban hayatı geliştirme sahası
Alanın Tanımı: Aladağlar, Seyhan Nehri’nin batısında, Yahyalı, Çamardı ve Aladağ ilçelerinin arasında yer alan oldukça büyük bir dağ silsilesidir. ÖDA’nın bir yüzü İç Anadolu, diğer yüzü ise Akdeniz’e bakar. Bundan dolayı her iki bölgenin iklim ve bitki örtüsü özelliklerini gösterir. En yüksek yeri olan Demirkazık Tepesi 3756 metre yüksekliğindedir. Yükseklerinde buzullar ve buzul gölleri bulunmaktadır. Ayrıca derin kanyonlar, sarp kayalıklar, taşlık yamaçlar bulunmaktadır. ÖDA içerisinde yer alan sivri ve dik yamaçlar, özellikle dağcılar ve kuş gözlemcilerinin ilgisini görmektedir.
Habitatlar: ÖDA; ardıç (Juniperus) ve kermes meşesi (Quercus coccifera) ağırlıklı maki toplulukları, kızılçam (Pinus brutia), karaçam (Pinus nigra ssp. pallasiana) ve sedir (Cedrus libani) ormanları ile karışık iğneyapraklı ormanlar, yüksek dağ çayırları ve tarım alanlarından oluşur. Aladağlar’ın Akdeniz’e bakan yamaçlarını ağırlıklı olarak Toros sediri ve göknar (Abies cilicica) karışık ormanı oluşturur. ÖDA’nın alçak kesimlerinde makiler hâkim bitki örtüsüyken, yükseklere çıktıkça karaçam, göknar ve sedir ormanları yerini alır. Ağaç sınırından sonraki yüzeylerde Akdeniz’e özgü yüksek dağ çayırları görülür. Alanın İç Anadolu’ya bakan yamaçları ise bu bölgeye özgü dağ bozkırlarını barındırır.
Türler: Aladağlar canlı çeşitliliği açısından son derece zengin alanlardan biridir. Endemizm açısından da önemli yer tutan alanda 57 bitki taksonu ÖDA kriterlerini sağlamaktadır. Dünyada sadece Aladağlar’da bulunan Alchemilla rivularis, Astragalus stridii, Delphinium nydeggeri, Dianthus goerkii, Galium aladaghense, Hedysarum antitauricum, Potentilla aladaghensis, Thlaspi crassum ve Veronica tauricola ÖDA’nın en öncelikli bitki türleridir.
Aladağlar kuşlar açısından da son derece zengin ve önemli bir alandır. Alanda kaya kartalı (Aquila chrysaetos), gökdoğan (Falco peregrinus) sakallı akbaba (Gypaetus barbatus), kızıl akbaba (Gyps fulvus), küçük kartal (Hieraaetus pennatus), küçük akbaba (Neophron percnopterus) gibi yırtıcı türlerin yanı sıra puhu (Bubo bubo), kırmızı gagalı dağkargası (Pyrrhocorax pyrrhocorax), urkeklik (Tetraogallus caspius) üremektedir.
Alanda yaşayan önemli memeli türlerinin başında dağkeçisi (Capra aegagrus), kar faresi (Chionomys nivalis), saz kedisi (Felis chaus), susamuru (Lutra lutra) ve bataklık faresi (Neomys teres) gelir.
Akdeniz biyomuna özgü ve Türkiye’ye endemik olan Eirenis barani sürüngen türü alanda yaşamaktadır.
Nesli küresel ölçekte tehlike altında olan Barbatula seyhanensis isimli içsu balığı ÖDA’da yaşayan önemli türler arasındadır.
Aladağlar çok sayıda kelebek türüne de ev sahipliği yapar. Bu türler arasında nesli küresel ölçekte tehlike altında olan apollo kelebeği (Parnassius apollo) ile nesli bölgesel ölçekte tehlike altında olan çokgözlü poseidon (Polyommatus poseidon), bavius (Pseudophilotes bavius), sarı ayaklı Nimfalis (Nymphalis xanthomelas) ve ülkemize endemik Aladağ zıpzıpı (Pyrgus aladaghensis) yer alır.
Alan Kullanımı: Alanda hayvancılık, tarım ve az miktarda turizm yapılır. Aladağlar özellikle yazın yörükler tarafından yayla olarak kullanılır. Hayvancılık mevsimsel olarak yaygındır. Bunun yanı sıra alan yurtiçi ve yurtdışından tırmanış ve yürüyüş amaçlı gelen turistler tarafından neredeyse yılın her zamanında kullanılır.
Tehditler: Yaylacılık dönemlerinde aşırı otlatma alandaki bitki örtüsüne zarar vermektedir. Özellikle yazın turist sayısının artması, alandaki bitki örtüsü üzerinde önemli bir baskı oluşturmaktadır.
Koruma Çalışmaları: ÖDA’da bilinen bir koruma çalışması yoktur.
Yerel İlgi Sahipleri: Adana Valiliği; Niğde Valiliği; Kayseri Valiliği; Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü; Av Yaban Hayatı Şube Müdürlüğü; Yahyalı Kaymakamlığı; Çamardı Kaymakamlığı; Kozan Kaymakamlığı; Feke Kaymakamlığı; Aladağ Kaymakamlığı; Pozantı Kaymakamlığı; Niğde Üniversitesi; Çukurova Üniversitesi; Erciyes Üniversitesi.
Burcu Meltem Arık