OBK005-Yeniçağa Gölü-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : Korumaya Bağımlı
Alanın Değişimi : Gerileme (-2)
Yüzölçümü : 1492 ha Yükseklik : 990 m – 1040 m
Boylam : 40,47ºD İl(ler) : Bolu
Enlem : 32,01ºK İlçe(ler) : Yeniçağa
Koruma Statüleri : Yok
Alanın Tanımı: ÖDA; Bolu ilinin Yeniçağa ilçe merkezindeki gölü ve gölü çevreleyen Yeniçağa Ovası’nın bir kısmını içine alır. Yeniçağa Ovası, Kuzey Anadolu fay kuşağının etkisiyle oluşmuş bir çukurluğun sonradan alüvyonlarla dolması sonucunda meydana gelmiştir. Üçgen biçimli bu düzlüğün büyük bir kısmını Yeniçağa Gölü ve gölün oluşturduğu turbalık kaplamaktadır. Göl, etrafındaki pınarların kireçli sularıyla beslenir ve derinliği 11 metreyi bulur.
Habitatlar: ÖDA; tatlı su gölü, geniş turbalıklar, sulak çayırlar, sazlık alanlar, bozkırlar, söğüt çalılıkları ve kavak ağaçlandırmalarından oluşur. ÖDA, derinliği iki metreyi bulan Türkiye’nin en büyük kalkerli turbalığını içerir. Bu alanlar, zengin bitki çeşitliliğiyle dikkat çeker. Turbalıklar gölü besleyen akarsular ve gölün gideğeni üzerinde oluşmuştur.
Otlatma baskısının az olduğu kıyılarda sazlıklar (Phragmites australis) gelişmiştir. Buna karşın, yoğun otlatma baskısının olduğu gölün güney kıyılarında mevsime bağlı subasar bitki toplulukları bulunur.
Türler: ÖDA, nadir bitkiler açısından önem taşıyan alanlardan biridir. Alanda bulunan ancak ÖDA kriterlerini sağlamayan nadir bitki türlerinin başında Acorus calamus, Carex lasiocarpa, Lathyrus palustris ssp. Palustris, Najas marina ssp. marina, Pedicularis palustris ssp. opsiantha, Rumex hydrolapathum, Ranunculus lingua ve Senecio paludosus sayılabilir.
Alan, göç döneminde arı şahini (Pernis apivorus), balık kartalı (Pandion haliaetus) ve angıt (Tadorna feruginea) gibi kuş türleri için önemlidir. Turna (Grus grus) alanda kuluçkaya yatmaktadır. Alan civarında üreyen şah kartal (Aquila heliaca) ÖDA’da gözlemlenmektedir.
Alan Kullanımı: Alandaki insan faaliyetlerinin başında balıkçılık, turba çıkarımı ve hayvancılık gelir. Az miktarda tarım alanı bulunur.
Tehditler: Alan üzerindeki en ciddi tehdit drenaj kanallarının derinleştirilmesi yoluyla turbalık alanların kurutulması ve aşırı turba çıkarımıdır. Kavak ağaçlandırma sahalarının genişlemesi de aynı şekilde turbalıklara zarar vermektedir.
Gölün doğu kısmının sulu tarıma açılması için Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından hazırlanmış bir master plan bulunmaktadır.
Kuruyan turbalık alanlardaki aşırı otlatma diğer bir önemli tehdittir. Yeniçağa ilçesinin arıtılmadan göle karışan kanalizasyonu gölde kirliliğe neden olmakta ve sulak alandaki bitki çeşitliliğini olumsuz etkilemektedir.
Koruma Çalışmaları: Alanda bilinen bir çalışma yoktur.
Yerel İlgi Sahipleri: Bolu Valiliği; Bolu İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Yeniçağa Kaymakamlığı; Yeniçağa Belediyesi.
Kiraz Erciyas