OBK004-Bolu Dağları-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : İzlenmesi Gerekli
Alanın Değişimi : Aynı (0)
Yüzölçümü : 70298 ha Yükseklik : 270 m – 1980 m
Boylam : 31,64ºD İl(ler) : Bolu, Düzce
Enlem : 40,90ºK İlçe(ler) : Yığılca, Mengen, Bolu merkez, Kaynaşlı
Koruma Statüleri : Milli park, tabiatı koruma alanı
Alanın Tanımı: Bolu Dağları Bolu şehir merkezinin kuzeyinde kalan ve batı-doğu doğrultusunda uzanan bir dağ silsilesidir. Bölgenin en yüksek noktası Celedoruğu’dur (1980 m). Alan doğuda Devrek (Bolu) Çayı ile sınırlanır. Dağın güney yamaçları Bolu Çayı’nın ana kollarından biri olan Büyüksu Deresi’ni besler. Kuzey Yamaçları ise ÖDA’nın kuzeybatısındaki Hasanlar Barajı’nı besler. Alanın içinde Yedigöller Milli Parkı bulunur.
Habitatlar: ÖDA’nın genelinde yaşlı ve el değmemiş orman alanları uzanır. Bolu merkeze yakın bölgeler Uludağ göknarının (Abies nordmanniana ssp. bornmuelleriana) saf ve doğu kayını (Fagus orientalis) ve gürgen (Carpinus betulus) ile karışım gösterdiği ormanlarla kaplıdır. Kuzey bölgelerde ise doğu kayını ve gürgenin baskın olduğu karışık ormanlarda meşe toplulukları (Quercus petrea ssp. iberica, Q. macranthera ssp. syspirensis), karaçam (Pinus nigra), sarıçam (Pinus sylvestris), akçaağaç (Acer trautvetteri) ve dişbudak (Fraxinus excelsior) bulunur. Melen Deresi’ne doğru 800 metreden alt seviyelerde kayın ormanları yerlerini karaçamlara bırakır. ÖDA’nın güneybatısında ise kayın ormanları arasına göknar ve sarıçamlar karışır.
ÖDA’nın kuzeydoğusunda yer alan Yedigöller havzası, kayan kütlelerin vadi önlerini kapaması sonucu oluşan ve aralarında 50-60 m yükselti farkı bulunan, kuzeyden güneye doğru sıralanan yedi heyelan gölünden meydana gelmektedir. Burada doğu kayınının baskın olduğu sarıçam, karaçam, Uludağ göknarı ve gürgenden oluşan karışık ormanlar görülür.
Kale-Bolu Fındığı Tabiatı Koruma Alanı’nda anıtsal boyutlara ulaşan Türk fındığı (Corylus colurna) bireylerinin oluşturduğu ormanlar vardır.
Türler: Bolu Dağları, nesli dünya ölçeğinde tehlike altında olan ve ülkemize endemik Lathyrus undulatus bitki türünün yaşadığı bir bölgedir.
Kuşlar açısından da önemli olan ÖDA’da ortanca ağaçkakan (Dendrocopus medius), orman toygarı (Lullula arborea), kara ağaçkakan (Dryocopus martius) ve küçük yeşil ağaçkakan (Picus canus) gibi ılıman kuşak orman biyomu türlerinin büyük popülasyonlarına ev sahipliği yapar. Alanda ayrıca gökdoğan (Falco peregrinus) ve kaya kartalı (Aquila chrysaetos) üremektedir.
Bolu Dağları, yerleşim yerlerinden uzaklığı ve bütünlüğü bozulmamış orman yapısı ile yaban hayatı ve memeliler için de önemli bir alandır. Büyük memeli türlerin dışında bölge ülkemize endemik bir fındık faresi alt türü olan Muscardinus avellanarius abanticus açısından önemlidir.
Alan, aralarında nesli küresel ölçekte tehlike altındaki Kafkas fisto kelebeği (Zerynthia caucasica) türünün de bulunduğu birçok kelebek türü nedeniyle ÖDA statüsünü sağlamaktadır.
Alan Kullanımı: Bölgenin genel geçim kaynağı ormancılık faaliyetleridir. Arıcılık da bölgede gelişmiştir. Bunların yanında bölgede daha az olmakla birlikte hayvancılık ve tarım faaliyetleri de süregelmektedir. Yedigöller bölgesinde günübirlik ve konaklamalı turizm faaliyetleri son yıllarda artmaya başlamıştır.
Tehditler: Alandaki tehditlerin başında, ÖDA’nın doğu sınırındaki Devrek Çayı üzerinde inşa edilen Köprübaşı Barajı gelir.
Yerleşim yerlerinden uzak olan bölgedeki önemli diğer tehditler yasadışı balık ve memeli avcılığıdır. Alandaki ormanlarda sürdürülebilir olmayan yararlanma biçimleri doğal türlerin yaşam alanlarını daraltmaktadır.
Milli parkın mevcut sınırları alanın sahip olduğu doğal çeşitliliği bütünüyle temsil etmediğinden genişletilmesi önerilmektedir.
Koruma Çalışmaları: ÖDA sınırları içinde yer alan iki koruma alanı 1965 yılından beri koruma altında olan Yedigöller Milli Parkı ve 1988 yılında koruma altına alınan Kale-Bolu Fındığı Tabiatı Koruma Alanı’dır.
Yerel İlgi Sahipleri: Doğa Koruma ve Milli Parkla Genel Müdürlüğü; Bolu Orman Bölge Müdürlüğü; Bolu İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Düzce İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Yığılca Kaymakamlığı; Mengen Kaymakamlığı; Kaynaşlı Kaymakamlığı.
Bahtiyar Kurt, Yıldıray Lise