GDA007-Bozova-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : İzlenmesi Gerekli
Alanın Değişimi : Aynı (0)
Yüzölçümü : 164743 ha Yükseklik : 460 m – 943 m
Boylam : 38,69ºD İl(ler) : Şanlıurfa
Enlem : 37,50ºK İlçe(ler) : Bozova, Hilvan
Koruma Statüleri : Yok
Alanın Tanımı: ÖDA, Atatürk Barajı’nın güneybatı kıyısında Urfa-Adıyaman sınırında yer alır. Barajın güney kıyılarındaki sığ koylar, adacıklar ve baraj yapıldıktan sonra bu bölgede kalan az sayıda kireçtaşı bozkırları ÖDA’nın sınırları içinde yer alır. Bozova’dan Adıyaman’a feribot bağlantısı bulunmaktadır.
Habitatlar: Barajın güney kıyıları ile Fırat’ın kollarının buluştuğu noktalarda sığ koylar, çamur düzlükleri ve yer yer sazlık alanlar bulunmaktadır. Ayrıca, su gövdesine yakın yerlerde ve akarsu kollarında parçalar halinde kalmış galeri ormancıkları görülür. Bu alanlar barajın yapımından sonra önemli bir kısmı kaybolan Fırat akarsu ekosistemine bağımlı türler için hayati önem taşır. Göl ortasındaki adacıkların martı ve sumrular için önemli bir üreme alanı olduğu tahmin edilmektedir.
Ortadoğu’ya özgü bozkır ve yarı çöl ekosisteminin en kuzeydeki uzantıları ÖDA sınırları içinde yer alır. Baraj kıyısında tepe ve yarımada oluşumları üzerinde uzanan kireçtaşı bozkırları bu habitat özgür türler için önemli bir yaşam alanıdır. Bunun yanı sıra insan yerleşimlerine yakın yerlerde fıstık bahçeleri bulunur.
Türler: Alanda bulunan dört dar yayılışlı bitki türü arasında yer alan Astragalus scabrifolius adlı endemik bitkinin nesli dünya ölçeğinde tehlikededir.
Atatürk Barajı’nın sığ bölgelerinde nesli dünya ölçeğinde tehlike altında olan Fırat kaplumbağası (Rafetus euphraticus) üremektedir. Nesli dünya ölçeğinde tehlike altında olan Brachythemis fuscopalliata adlı kızböceği alana ÖDA statüsü kazandıran türlerden biridir.
ÖDA kriterlerini sağlamamakla birlikte, yeşil arıkuşunun (Merops persicus) Türkiye’de bilinen en büyük kolonisi ÖDA sınırları içerisinde yer alır. Ayrıca, çölkoşarının (Cursorius cursor) alanda üremesi muhtemel olmakla beraber henüz kesin kanıt yoktur.
Alan Kullanımı: Alanda genel olarak tahıl tarımı yapılmakla birlikte son yıllarda sulama ağının genişlemesiyle pamuk da yetiştirilmeye başlanmıştır. ÖDA’da yer yer meyve ve fıstık bahçeleri bulunur. Bölge halkının çoğu tarımla ilgilenmesine rağmen hayvancılık da yapılır ve özellikle koyun yetiştirilir. Bunun yanı sıra son yıllarda baraj kıyısında balıkçılık da başlamıştır.
Tehditler: Alandaki tehditler konusunda güncel bilgi yoktur.
Koruma Çalışmaları: Alanda bilinen bir koruma çalışması yoktur. GAP idaresinin 2004 yılında alanın biyolojik çeşitliliğinin değerlendirilmesi konusunda hazırlattığı raporda bu az bilinen ÖDA’nın önemi ortaya konarak sahip olduğu değerlerin daha iyi anlaşılması ve bölgede daha çok araştırma yapılması önerilmiştir.
Yerel İlgi Sahipleri: Şanlıurfa Valiliği, Bozova Kaymakamlığı, Bozova Belediyesi.
Süreyya İsfendiyaroğlu