DOG006-Güney Keban Barajı-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : İzlenmesi Gerekli
Alanın Değişimi : Aynı (0)
Yüzölçümü : 47150 ha Yükseklik : 820 m – 1250 m
Boylam : 39,59ºD İl(ler) : Elazığ
Enlem : 38,63ºK İlçe(ler) : Elazıg merkez, Kovancılar, Palu, Maden
Koruma Statüleri : Doğal sit alanı
Alanın Tanımı: Fırat Nehri havzası üzerinde yapılan barajlar dizisinin ilki olan Keban Barajı’nın güney kısmıdır. Keban Barajı Türkiye’nin ilk büyük enerji yatırımlarındandır. 1965 yılında yapımına başlanmış, 1974 yılında ilk 4 büyük türbini, 1981 yılında da diğer 4 türbini devreye girmiştir. Kurulduğunda Türkiye’de üretilen elektriğin yüzde 20’sini tek başına karşılayan santral şu an tüketilen toplam elektriğin yüzde 8’ini karşılamaktadır.
Keban Barajı’nın yapımından sonra 64 bin 100 hektar büyüklüğünde bir baraj gölü meydana gelmiştir. Üzerinden üç ilçeye feribotla geçiş yapılmaktadır. ÖDA, barajın diğer yerlerine göre çok daha sığ ve besin açısından zengin olan güney kısmını kapsar. Bu bölgede çok sayıda kuş türü barınır. Sulakalan eskiden doğal bozkırlarla kaplı ovanın üzerinde uzanır ve kıyı şeridi yer yer gölün hareketleri sonucunda oluşmuş kumullarla kaplıdır. Kumullar bazı yerlerde zayıf bitki örtüsü ile kaplıdır. Alanda eski bir yerleşim alanının kalıntılarının yer aldığı bir ada bulunur. Alanın kuş varlığı hakkında çok az veri bulunmaktadır.
Habitatlar: Alanın büyük çoğunluğu göl yüzeyinden oluşur. Güney Keban Barajı bölgesi oldukça sığ olduğundan yapısal olarak sığ göl özellikleri taşımaktadır. Alanın diğer bölümleri bozkır ve dağ bozkırlarından oluşur.
Türler: Alanda üreyen Van Gölü martısı (Larus armenicus) ve Hazar sumrusu (Sterna caspia) bölgeye ÖDA statüsü kazandıran kuş türlerinin başında gelir. ÖDA kış aylarında önemli sayıda su kuşu barındırmaktadır.
Alan, nesli bölgesel ölçekte tehlike altında olan karagözlü mavi kelebek (Glaucopsyche alexis) için önemlidir.
Alan Kullanımı: Keban Baraj Gölü’nde elektrik üretiminin yanı sıra su ürünleri avcılığı yapılmakta ve balık üretimi gerçekleştirilmektedir.
Tehditler: Alanda bilinen bir tehdit bulunmaktadır.
Koruma Çalışmaları: Güney Keban Barajı’nda kış aylarında Diyarbakır Çevre Gönüllüleri Derneği, Dicle Üniversitesi Kuş Gözlem Topluluğu ve Doğa Derneği tarafından düzenli olarak kış ortası su kuşu sayımları gerçekleştirilmekte ve alanın kış aylarındaki su kuşu barındırma kapasitesi ölçülmektedir.
Yerel İlgi Sahipleri: Elazığ Valiliği; Elazığ İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Dicle Üniversitesi Biyoloji Bölümü; Fırat Üniversitesi; Dicle Üniversitesi Kuş Gözlem Topluluğu; Diyarbakır Çevre Gönüllüleri Derneği.
Bahtiyar Kurt