AKD008-Kaş Kalkan Kıyıları-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : İzlenmesi Gerekli
Alanın Değişimi : Aynı (0)
Yüzölçümü : 9512 ha Yükseklik : 0 m – 520 m
Boylam : 29,50ºD İl(ler) : Antalya
Enlem : 36,21ºK İlçe(ler) : Kaş
Koruma Statüleri : Doğal sit alanı, arkeolojik sit alanı
Alanın Tanımı: ÖDA, Antalya’nın batısında Kaş İlçesi ile Kalkan arasında yer alan kıyı şerididir. Girintili çıkıntılı koylar, yarımadalar ve açıklarında ada ve adacıklara sahiptir. Kaputaş, Küçükçakıl ve Büyükçakıl gibi çok küçük çakıllı kumsallar dışında kıyı dik ve engebelidir. Kuzeyindeki dağ sıraları kalker yapıya sahip olduğundan karstik su kaynakları fazladır.
Habitatlar: Kıyı sıradağlarının alt ve denize bakan bölümleri Türkiye’nin en iyi korunmuş alanlarından biri olup yoğun maki örtüsü ile kaplıdır. Maki örtüsü içinde tüm Akdeniz kıyılarındaki en büyük sütleğen (Euphorbia spp.) bireylerine rastlanır. Ayrıca sandal ağacı (Arbutus andrachne), defne (Laurus nobilis) ve meşe türlerini (Quercus spp.) de içerir. Kıyı genelde kayalık olup az sayıda çakıllık plaj da bulunur.
Türler: Bu kıyılar ayrıca dünyada sadece burada bulunan bir bitki türü olan Crocus mathewii ve bölgeye endemik Inula sechmenii türlerini barındırır. Hassas bitki türleri arasında sayılan Convolvulus coelesyriacus ve Fritillaria latakiensis alanda görülen diğer bitki türleri arasındadır.
Nesli küresel ölçekte tehlikede olan Akdeniz foku (Monachus monachus) için önemli yaşam ve potansiyel üreme alanıdır. Kıyıdan içerideki dağlık bölgelerde yaban keçisinin (Capra aegagrus) yaşadığı ve özellikle kışın ve ilkbaharda nisan ayına kadar sahile indikleri de bilinmektedir. Kaş-Fethiye arasındaki Mavi (Deniz) Mağarası’nda nesli küresel ölçekte tehlike altında olan Akdeniz nalburunlu yarasası (Rhinolophus euryale) ve Mehely’in nalburunlu yarasası (Rhinolophus mehelyi) bulunmaktadır.
Toprak kertenkelesi (Ophiomorus punctatissimus) adlı sürüngen türünün Teke Yarımadası popülasyonu bölgesel ölçekte önem taşır.
Bölgesel ölçekte nesli tehlike altında olan sarı lekeli zıpzıp (Thymelicus acteon) kelebek türü alandaki önemli türler arasındadır.
Alan Kullanımı: Yörenin en önemli geçim kaynakları turizm, balıkçılık ve tarımdır. Alanda hemen hemen hiçbir yerleşim olmamakla birlikte başta Kaputaş plajı olmak üzere bazı günübirlik turistik kullanımları mevcuttur. Az sayıda tekneyle turlar da düzenlenmektedir. Kaş ve Kalkan’dan gelen küçük kıyı balıkçıları bu alanda bırakma ağları ve paraketa kullanarak balıkçılık yapmaktadır.
Tehditler: Doğal yaşama yönelik en önemli tehdit, artan turizm baskısıdır. İki turistik yerleşim (Kaş ve Kalkan) arasında olan ÖDA; yoğun, kontrolsüz ve kaldırma kapasitesinin çok üstünde tekne gezileri, yoğun plaj kullanımı vb. tehditlerin altındadır.
ÖDA’nın doğal özelliği 1960 – 1980 yılları arasında tamamlanan Kalkan-Kaş arasındaki sahil yolu sonrasında hızla bozulmuştur. Yolun genişletilmesine yönelik talepler mevcut olup bunun gerçekleşmesi durumunda kıyı şeridi tamamen tahrip olacaktır.
Yoğun olmamakla birlikte orman yangınları, yasadışı su ürünleri avcılığı (dinamit, zıpkın ve “ağ-paraketa” kullanarak aşırı avcılık) ve fok mağaralarına yapılan turistik dalışlar da tehdit oluşturmaktadır.
Koruma Çalışmaları: Sualtı Araştırmaları Derneği Akdeniz Foku Grubu (SAD-AFAG); kıyı şeridini düzenli olarak kanolarla ve yürüyerek taramakta, alanda Akdeniz foku ve denizkaplumbağaları gibi nesli azalan canlı türlerini yaz-kış izlemektedir. Bunun yanında alandaki tehditlerle mücadele etmektedir.
Yerel İlgi Sahipleri: Antalya Valiliği; Kaş Kaymakamlığı; Kaş Belediyesi; Kalkan Belediyesi; SAD-AFAG.
Emrah Bilge, Cem Orkun Kıraç, K. Gökhan Türe