Orman Yangınlarıyla İlgili 9 Yanlış Bilgi

Orman Yangınlarıyla İlgili 9 Yanlış Bilgi

Günlerdir hem Türkiye hem de dünyanın pek çok yeri yanıyor. Yangınlar hakkında, ne yazık ki çok fazla yanlış bilgi sosyal medyada paylaşılıyor. Orman ve yangın konusunda uzmanlara danışarak hazırladığımız doğrular burada.

1. Yanan ormanlar hemen ağaçlandırılmalıdır.
Yanlış.
Çok zorunlu haller dışında ağaçlandırma yapılmamalıdır. Alan korunduğu sürece orman kendiliğinden tekrar oluşur. Orman, hayvanıyla, mikroorganizması, ağacı ve yer bitkileri ile tüm bu sayılanların aralarındaki ilişkilerin tümündür. Yanan alanın sürülmesi ve fidan dikimi yapılması ise alandaki biyoçeşitliliğin kaybedilmesine sebep olan en sert restorasyon yöntemidir. Yanan alanda hiçbir bitki vejetasyonu kalmadıysa, en yakın alandan genetik olarak bölgeye uygun olanlardan ağaç dikimi yapılabilir ancak toprak sıyrılmamalıdır.

2. Kendimiz veya sivil toplum kuruluşları ormanlara fidan dikebilir.
Yanlış.
Bu yetki sadece Orman Genel Müdürlüğü’ndedir. Ancak bakanlığın izniyle ve göstereceği alanda dikim yapılabilir.

3. Yanan ormanlar orman vasfını kaybeder.
Yanlış.
Yanan alanların orman statüsü Anayasa’nın 169. maddesi tarafından güvence altına alınmıştır. Bu maddeye göre yanan ormanların yerinde yeni orman yetiştirilir, başka amaçla kullanılamaz. Yakılan alanlara otel gibi tesisler inşa edilmesi Anayasa’ya göre suçtur.

4. İklim krizinin yangınların artışında bir etkisi yoktur.
Yanlış.
İklim krizi ile yangınların şiddeti ve sıklığı arasında doğrudan bir ilişki bulunur. Yangınların yıldırım gibi doğal yollarla çıkma olasılığını artırır ve yangınların hızla yayılmasını tetikler. İklim krizinden en çok etkilenecek alanlardan biri Akdeniz coğrafyasıdır. Kuraklıkların, ani yağışların, sıcak hava dalgalarının artması beklenmektedir.

5. Bütün yangınlar orman için zararlıdır.
Yanlış.
Orman yangınları örtü yangını, taç yangını ve toprak yangını olmak üzere gruplandırılmaktadır. Örtü yangını ormanda toprak üzerindeki kuru yapraklar, çam ibreleri, dal parçaları ve benzeri maddelerin yanmasıdır. Gövdeleri yanmadıkları sürece bu tip yangınlar zararlı olmadıkları gibi ağaç tohumlarının toprağa ulaşmasına imkân verdiği için yararlıdır. Ormanlardaki bazı yangınlar büyük memeli türlerini de olumlu etkiler.

6. Akdeniz’de kolay yanan tek ağaç türü kızıl çamdır.
Yanlış.
Akdeniz’in doğal bitki örtüsünün parçası olan ağaçların pek çoğu kolay yanan türlerdir. Bu türler aşırı sıcak ve kuraklığa dayanıklıdır. Yangınlara uyum sağlamışlardır ve yangından sonra tekrar aynı bitki örtüsünü oluşturabilirler. Kızılçam çıralı bir ağaç olduğu için çabuk alev alır, bu nedenle, restorasyon çalışmalarında bu özelliği dikkate alınmalıdır.

7. Çam ağacı ABD’nin Türkiye’ye bir tuzağıdır.
Yanlış.
Ülkemizde beş tür çam ağacı doğal olarak yetişmektedir. Kızılçam, Halep çamı, Fıstık çamı, Karaçam ve Sarıçam. Türk çamı olarak da bilinen kızıl çam, milyonlarca yıldır Akdeniz’in doğal ağacıdır.

8. Keçiler ormana zarar verir.
Yanlış.
Aksine, keçiler binlerce yıldır Anadolu’da ormanlarda yaşamıştır. Ayrıca, keçilerin ormanı yangına karşı korumada önemli bir rolü vardır. Ormanın altındaki çalıların daha bodur kalmasını sağlar, orman tabanındaki otları azaltır, orman içi ve kenarlarında yangının ilerlemesini engellemeye yardımcı yollar açar. Böylece olası yangınların şiddetinin de azalmasına sebep olur.

9. Yangınlar kendiliğinden çıkabilir.
Yanlış.
Yangınlar insan kaynaklı ya da doğal yollarla çıkabilir, yangın çıkabilmesi için bir tutuşma kaynağı gerekir. Yangınların büyük çoğunluğu insan kaynaklıdır. Nadiren yıldırım gibi doğal nedenlerle de yangın çıkmaktadır. Doğal nedenlerle çıkan yangınların payı %10 dan azdır. İnsan kaynaklı yangınlar ise tarım ya da konut alanı elde etmek, söndürülmemiş piknik ateşleri, sigara, anız yakma, ormana cam şişe bırakma gibi nedenlerle çıkmaktadır.