AKD001-Sandras Dağı-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : Acil
Alanın Değişimi : Gerileme (-1)
Yüzölçümü : 133760 ha Yükseklik : 50 m – 2295 m
Boylam : 28,83ºD İl(ler) : Muğla, Denizli
Enlem : 37,09ºK İlçe(ler) : Tavas, Acıpayam, Muğla merkez, Beyağaç, Ula, Köyceğiz, Dalaman
Koruma Statüleri : Yok
Alanın Tanımı: Sandras Dağı, Toros Dağları’nın batı ucunda Köyceğiz Gölü’nün hemen kuzeyinde yer alır. Doğu ve güneydoğuda Dalaman Çayı, güneybatıda Namnam Çayı, kuzeyde Beyağaç ve güneyde Köyceğiz ilçe merkezleri ile sınırlanır. En yüksek noktası Çiçekbaba Tepesi olan alanın güney yamaçlarında yerleşim birimleri daha yoğundur. Genelde orman ve makiliklerle kaplı alanda anıtsal nitelikli çok sayıda ağaç bulunur.
Habitatlar: ÖDA; ardıç (Juniperus), kızılçam (Pinus brutia), karaçam (Pinus nigra ssp. pallasiana), karışık iğne ve geniş yapraklı ormanlar, sığla (Liquidambar orientalis) ormanları, nehir kıyısı bitki toplulukları, maki toplulukları, kuru tarım alanları ve yüksek dağ çayırlarından oluşur. Makilik alanlar özellikle güney yamaçlarda yoğundur. Bölgenin alçak kesimlerinde kızılçam daha yüksek kesimlerde ise karaçam ormanları yer alır. Sığla ormanları, Dalaman Çayı ve kollarını çevreleyen sulak düzlüklerde bulunur. Dağın yüksek kesimlerinde ise alpin bitki örtüsü toplulukları bulunur.
Türler: Sandras Dağı ülkemizde bitki çeşitliliği açısından önde gelen alanlardan birisidir. Alandaki endemizm oranı oldukça yüksektir. Alanda 63 bitki taksonu ÖDA kriterlerini sağlamaktadır. Bolanthus stenopetalus, Ferulago sandrasica, Genista sandrasica, Gypsophila davisii, Lamium sandrasicum, Pilosella sandrasica, Silene brevicalyx, Thlaspi leblebici ve Tragopogon oligolepis bitki türlerinin bilinen dünya dağılımı yalnızca Sandras Dağı’dır.
Alan, çizgili sırtlan (Hyaena hyaena) ve vaşak (Lynx lynx) gibi büyük memeli türleri için önemli bir yaşam alanıdır.
Akdeniz biyomuna özgü ve dar yayılışlı bir sürüngen türü olan Lacerta oertzeni isimli kertenkele alanda yaşamaktadır.
Ayrıca alanda Akdeniz biyomuna özgü ve ülkemize endemik büyük esmer (Maniola megala) ile nesli bölgesel ölçekte tehlike altında olan karagözlü mavi kelebek (Glaucopsyche alexis) yaşamaktadır.
Alan Kullanımı: Bölge halkı genel olarak geçimini tarım, hayvancılık ve turizm faaliyetlerinden sağlar. Ormancılık faaliyetleri de yine bölge halkı tarafından gerçekleştirilmektedir. Arıcılık, alanda yürütülen faaliyetlerden bir diğeridir.
Tehditler: Geçmiş dönemde tamamlanmış olan Denizli – Köyceğiz kara yolu alana büyük zarar vermiştir. Yol yapımını takiben orman yangınları ve alan üzerindeki insan baskısı artmıştır.
Bunun yanında bölgede yapılması planlanan kış sporları merkezi alan için muhtemelen tehdit oluşturmaktadır.
Alanın güneydoğusundaki Dalaman Çayı üzerinde inşaat halinde olan Akköprü Barajı ile inşası planlanan Narlı ve Sami Soydam barajları özellikle alandaki sığla ormanlarını tehdit etmektedir.
ÖDA’daki yoğun otlatma baskısı ve plansız ağaçlandırma çalışmaları bitki örtüsüne zarar vermektedir.
Koruma Çalışmaları: Alanda bilinen bir koruma çalışması bulunmamaktadır.
Yerel İlgi Sahipleri: Denizli Valiliği; Muğla Valiliği; Denizli İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Muğla İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü; Muğla İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
Bahtiyar Kurt