DOG045-Süphan Dağı-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : Korumaya Bağımlı
Alanın Değişimi : Aynı (0)
Yüzölçümü : 52329 ha Yükseklik : 1650 m – 4058 m
Boylam : 42,86ºD İl(ler) : Bitlis, Ağrı, Muş
Enlem : 38,91ºK İlçe(ler) : Adilcevaz, Patnos, Malazgirt
Koruma Statüleri : Yaban hayatı geliştirme sahası
Alanın Tanımı: Süphan Dağı ÖDA’sı, Van Gölü’nün 10 km kuzeyinde yer alan büyük volkanik bir dağdır. Koni şeklindeki dağ, kuzeydoğudaki Ağrı Dağı ve güneybatıda ki Nemrut Dağı arasından yükselmiştir. Ağrı Dağı’ndan sonra Türkiye’nin ikinci en yüksek volkanik dağıdır. Yaklaşık 12 kilometre uzunluğundaki dağın çevresinde daha geniş bir alan kaplayan lav örtüsü uzanır. Dağın eteklerinde Aygır ve Süte gölleri bulunur. ÖDA’da dağcılık faaliyetleri yapılır.
Habitatlar: Dağın kurak yamaçlarında dağ bozkırları geniş alanlar kaplar. Süphan Dağı’nın en yüksek bölümleri yıl boyunca büyük ölçüde karla kaplıdır. Süphan Dağı’nda orman bitki örtüsü son derece azdır. Dağın güney yamaçlarında seyrek çalı toplulukları göze çarpar.
Türler: Süphan Dağı bitki türleri açısından zengindir. ÖDA ülkemize endemik birçok bitki türünü bünyesinde barındırmaktadır. Isatis undulata, Marrubium vanense, Paracaryum leptophyllum, Salvia odontochlamys ve Verbascum coronopifolium alanda bulunan ve nesli tehlike altında olan türlerin en önemlileridir.
Süphan kertenkelesi (Eremias suphani) Türkiye’ye endemik ve dar yayılışlı bir tür olup adını bu ÖDA’dan alır. Alan başta yırtıcılar olmak üzere kuş türleri için de bölgesel ölçekte önem taşımaktadır. Sakallı akbaba (Gypaetus barbatus) alanda üreyen öncelikli kuş türlerinden biridir.
Alan Kullanımı: Alandaki temel insan faaliyeti hayvancılıktır. Halk geçimini çoğunluğu küçükbaş olan hayvanların yaylalarda otlatılması ile sağlamaktadır. Az miktardaki tarım alanlarında hayvan yemi üretimi ve ihtiyacı karşılama amaçlı üretim yapılmaktadır.
Süphan Dağı dağ sporları için oldukça popüler bir merkezdir. Bunun yanında Aygır Gölü piknik alanı olarak bölge halkı tarafından kullanılmaktadır.
Tehditler: İklim şartları nedeniyle kısa bir gelişme dönemine sahip alanın bitki örtüsü aşırı otlatma baskısı altındadır.
Dağın doğu eteklerinde bulunan radyo-ling istasyon yolu bozkır bitki örtüsünü kısmen de olsa tahrip etmiştir. Tarım alanlarının genişlemesi bozkır ekosistemini etkileyen diğer bir tehdittir. Reçine içeriğinden dolayı tezek tutuşturulmasında kullanılan geven (Astragalus sp.) ve çoban yastığı (Acantholimon sp.) gibi bitkilerin yoğun yumak oluşturan türleri alandan sökülmektedir.
Koruma Çalışmaları: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Biyoloji Bölümü alanda araştırma çalışmalarını yürütmektedir.
Yerel İlgi Sahipleri: Bitlis Valiliği; Ağrı Valiliği; Bitlis İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Ağrı İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü; Yüzüncü Yıl Üniversitesi Kuş Gözlem Topluluğu; Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı Doğa Sporları Topluluğu (YÜDAST).
Özdemir Adizel, Lütfi Behçet, Atilla Durmuş, Muhabbet Kemal Koçak, Murat Ünal