Çöl Varanı aslında bir afrikalı. Diğer çöl türleriyle Urfa Bozkırlarında yaşıyor. Bu ekosistem çok önemli çünkü Anadolu’da başka örneği yok.
Türkiye’nin en geniş bozkır coğrafyalarından biri olan Urfa Bozkırları, ceylan, çizgili sırtlan, uzun kulaklı çöl kirpisi, toy kuşu, çöl koşarı, çizgili ishakkuşu, kelaynak, çöl varanı ve Fırat kaplumbağası gibi nesli tehlike altında olan bozkır canlılarına ev sahipliği yapıyor.
Bölgenin bozkır yaşamını sürdürebilmesi için on iki yıldır çalışmalar yürüten Doğa Derneği, Urfa köylerindeki çocuklara yönelik eğitim çalışmaları ile çobanlara ve evde çalışan kadınlara yönelik çalışmalar yürütüyor. Nadir türlerin yaşadığı alanlardaki çiftlik sahipleriyle tek tek bir araya gelerek, bu canlıların tarım ilaçlarına karşı korunmasını ve yuvaların bozulmasını engellemeye çalışıyor.
Yeni tarım alanlarının açılması, sulama projeleri, tarımda kullanılan kimyasallar, taş ocakları, yasadışı avlanma, aşırı otlatma ve barajlar bölgedeki canlı çeşitliliğinin önündeki en büyük tehditler. Doğa Derneği, bölgede gerçekleştirdiği çalışmalarla, bozkırdaki ceylanların sayısının 50’den 500’lere kadar yükselmesine yardımcı oldu. 2003 yılında bölgedeki sayıları sadece 25 olan kelaynaklar, 2015 yılında yaklaşık 200 bireye kadar yükseldi. Doğa Derneği, dev kertenkele çöl varanını Türkiye’de ilk defa görüntüleyerek; bölgede yaşan köylülerle beraber çöl varanının yaşam alanını sürekli gözlem altında tuttu. Derneğimiz halen Anadolu’nun son sırtlanlarını korumak için türün yaşam alanlarını izlemekte ve insan sırtlan çatışmasının önüne geçmek için bölge insanlarıyla birlikte çalışmakta.
Fotoğraf: © Turan Çetin