Van Ovası

DOG053-Van Ovası-Önemli Doğa Alanları Kitabı

Koruma Önceliği  : Korumaya Bağımlı

Alanın Değişimi    : Gerileme (-1)

Yüzölçümü    : 102960 ha     Yükseklik      : 1650 m – 2680 m

Boylam           : 43,38ºD        İl(ler)              : Van

Enlem             : 38,71ºK        İlçe(ler)           : Van merkez, Muradiye, Edremit

Koruma Statüleri     : Yok

 

Alanın Tanımı: ÖDA, Van il merkezinin hemen kuzeyinde, Erçek Gölü ile Van Gölü arasında uzanan geniş ovayı, sulakalanları, ıslak çayırları içine alır. Van Gölü kıyılarının doğu kısmı, Çarpanak ve Yaka adaları, Karasu Çayı’nın Van Gölü’ne döküldüğü yerde oluşan Karasu Deltası ve Van Sazlığı alanın sınırları içinde yer alır. Karasu Çayı ovada doğubatı doğrultusunda küçük menderesler yaparak ilerler. Gören Dağı, Sabey Dağı, Davutağa Dağı alanın en yüksek kesimlerini oluşturur. ÖDA’nın içinde irili ufaklı birçok yerleşim alanı bulunur.

Habitatlar: Tarım alanlarıyla kaplı ovada çok sayıda küçük göl bulunur. Ovanın tarım alanları dışında kalan bölümünde otlatma için kullanılan ova ve dağ bozkırları uzanır. Karasu Çayı Topraktaş ve Çitören köyleri arasında yer yer ıslak çayırlar oluşturur. Çayın Van Gölü’ne döküldüğü kısımda ise bir tatlı su lagünü ve içinde küçük su aynaları bulunan sazlık alanlar uzanır.

Türler: Karasu Deltası’ndaki sazlık kısımda yaz ördeği (Marmaronetta angustirostris), dikkuyruk (Oxyura leucocephala) ve paspaş patka (Aythya nyroca) gibi nesli tehlike altındaki ördek türleri üremektedir. Adir ve Çarpanak adaları ise üreyen Van Gölü martıları (Larus armenicus için önem taşır. Alanda ayrıca nesli dünya ölçeğinde tehlikedeki küçük kerkenez (Falco naumanni) ve toy (Otis tarda) üremektedir. Adalarda Van Gölü martısının yanı sıra Hazar sumrusunun (Sterna caspia) da ürediği tahmin edilmektedir.

Van Ovası, anadolu gelengisinin (Spermophilus xanthoprymnus) Van Havzası’ndaki kopuk

popülasyonu için büyük önem taşır.

Yılan türlerinden Eirenis thospitis’in bilinen dünya dağılımı ÖDA sınırları içerisinde kalmaktadır. Dar yayılışlı sürüngen türlerinden Süphan kertenkelesinin (Eremias suphani) dünya dağılımının önemli bir kısmı ÖDA sınırları içinde yaşamaktadır.

Alan, dar yayılışlı balık türlerinden Capoeta kosswigi ve inci kefalinin (Alburnus tarichi) en önemli yaşam alanlarından biridir. İnci kefalinin akrabası Alburnus timarensis tüm dünyada yalnızca bu alanda yaşayan diğer bir canlı türüdür.

Van Ovası’nda bölgesel ölçekte tehlikedeki beş kelebek türünün önemli popülasyonları yaşamaktadır.

Alan Kullanımı: Alandaki ana insan faaliyeti tarım olmakla birlikte hayvancılık da yapılmaktadır. Karasu Çayı kıyıları ilin en önemli çakıl ve kum yataklarını oluşturur. ÖDA’da zaman zaman yoğun olmak üzere saz kesimi yapılır.

Tehditler: Alandaki kurutma çalışmaları özellikle Karasu Çayı taşkınlarındaki doğal yaşam ortamlarını yok etmektedir. Öte yandan, meralardaki aşırı otlatma bakısı sürmektedir.

Kıyı alanlarında tarım alanlarından dönen sular ve kentsel atıklardan dolayı kirlilik oluşmuştur. Karasu Çayı boyunca yoğun olarak kum ve çakıl çıkartılarak dere yatağı bozulmaktadır. Endemik inci kefalinin üreme döneminde yoğun olarak kaçak avcılık sürmektedir.

Koruma Çalışmaları: Tarım İl Müdürlüğü öncülüğünde Karasu Çayı’nın restorasyonu için bir komisyon kurulmuştur ve restorasyon planı hazırlanmaktadır.

Doğa Gözcüleri Derneği, alandaki kaçak inci kefali avcılığını durdurmaya yönelik çalışmalar gerçekleştirmektedir.

Alan, Doğa Derneği’nin Toy Koruma Projesi kapsamında araştırdığı bölge içindedir ve Toy Ulusal Eylem planında önemli toy üreme alanlarında biri olarak yer almaktadır.

Yerel İlgi Sahipleri: Van Valiliği; Van İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Van İl Tarım Müdürlüğü; Van İl Jandarma Komutanlığı; Edremit Kaymakamlığı; Muradiye Kaymakamlığı; Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Biyoloji Bölümü; Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Kuş Gözlem Topluluğu; Doğa Gözcüleri Derneği; Yedi Başak Derneği.

 

Ercan Çiplak, Zeren Gürkan

Change this in Theme Options
Change this in Theme Options