ORT031-Hasan Dağı-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : İzlenmesi Gerekli
Alanın Değişimi : Aynı (0)
Yüzölçümü : 199181 ha Yükseklik : 970 m – 3268 m
Boylam : 34,39ºD İl(ler) : Aksaray, Niğde
Enlem : 38,14ºK İlçe(ler) : Aksaray merkez, Gülağaç, Derinkuyu, Çiftlik, Güzelyurt, Niğde merkez, Altunhisar. Emirgazi, Bor
Koruma Statüleri : Özel çevre koruma bölgesi
Alanın Tanımı: Hasan Dağı ÖDA’sı, Aksaray ve Niğde arasında yer alır. Büyük ve Küçük Hasan Dağı ile Melendiz Dağı’nı, kuzey bölümünde ise Melendiz Çayı’nın vadisini içine alır. Hasan Dağı, 3268 m’lik yüksekliğiyle İç Anadolu Bölgesi’nin Erciyes Dağı’ndan sonraki ikinci en yüksek dağıdır. Orta Anadolu’daki diğer sönmüş volkanlara göre daha genç olan Hasan Dağı tipik bir volkan dağı formunu korumaktadır.
Aksaray’ın Güzelyurt ilçesindeki Ihlara da ÖDA’nın içinde kalmaktadır. Çoğunlukla tüf ve ignimbrit katmanları üzerinde akan Melendiz Çayı’nın bazalt katmanı içinden geçerken oluşturduğu vadi, kaya duvarlarına oyularak yapılmış tarihi kiliseler nedeniyle bir cazibe merkezi haline gelmiştir. 18 kilometre uzunluğa sahip vadinin yüksekliği yer yer 100–150 metreyi bulmaktadır. Ihlara’dan başlayıp Selime‘ye kadar devam eden Ihlara Vadisi, aradaki Yaprakhisar ve Belisırma yörelerini de içine kapsayacak şekilde 1990 yılında özel çevre koruma bölgesi ilan edilmiştir.
Habitatlar: Alanda birbirinden kopuk meşe toplulukları ve volkanik kayaçları örten cılız dağ bozkırları bulunmaktadır. ÖDA, çevresine oranla çok daha yoğun orman örtüsü barındırmaktadır.
Türler: Astragalus simonii, Astragalus victoriae ve Trigonella isthmocarpa ÖDA’da bulunan ve nesli küresel ölçekte tehlike altında olan bitki türleridir.
Plecotus macrobullaris macrobullaris, alandaki alpin bölgelerde yaşayan önemli bir yarasa türüdür. Alanda bulunan bir diğer yarasa türü ise büyük nalburunluyarasadır (Rhinolophus ferrumequinum).
Melendiz Çayı, ülkemize endemik Capoeta pestai içsu balığı için küresel ölçekte önem taşır. Hasan Dağı, kızböceklerinden Coenagrion ornatum türüne de ev sahipliği yapar.
Alan Kullanımı: Ihlara Vadisi, Kapadokya’yı görmeye gelenlerin ilk durağı olarak her yıl çok sayıda yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret edilmektedir.
Alanda Hasan Dağı ve Melendiz Dağı’nın volkanik aktiviteleri sonucu oluşmuş ponza, perlit, diatomit ve kaolen yatakları bulunmaktadır. Özellikle ponza yatakları yoğun olarak işletilmektedir.
Özellikle Melendiz Çayı boyunca ve Çiftlik ilçesi etrafındaki düzlük alanlarda tarımsal faaliyetler gerçekleşmektedir. Alanda yer yer bağcılık yapılır.
Tehditler: Alan üzerinde bilinen bir tehdit yoktur.
Koruma Çalışmaları: Ihlara Vadisi, 1990 yılından beri özel çevre koruma bölgesidir. Alanda bilinen bir koruma çalışması yoktur.
Yerel İlgi Sahipleri: Aksaray Valiliği; Aksaray İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Niğde İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Özel Çevre Koruma Kurumu.
Murat Ataol