DOG064-Tanin Tanin Dağları-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : İzlenmesi Gerekli
Alanın Değişimi : Aynı (0)
Yüzölçümü : 183854 ha Yükseklik : 550 m – 3231 m
Boylam : 42,93ºD İl(ler) : Şırnak, Hakkari
Enlem : 37,48ºK İlçe(ler) : Uludere, Betüşşebap, Çukurca, Silopi, Şırnak merkez
Koruma Statüleri : Yok
Alanın Tanımı: ÖDA, Hakkâri Dağları silsilesinin batı ucunda yer alır. Dağ silsilesinin yükseklik ortalaması 2500 metrenin üzerinde olup 3231 metre ile Gelincik Tepesi alanın en yüksek noktasıdır. Derelerle yarılmış sarp vadiler ve dik kayalıklar geniş yer kaplar. Zengin su kaynaklarına sahip ÖDA’da ormanlar bölgedeki diğer ÖDA’lara göre daha geniş yer kaplar. Dağın yüksek kesimlerinde ve yamaçlarda açıklık alanlar bulunur.
Habitatlar: Alanda özellikle vadi içlerinde meşe ormanları geniş yer kaplar. Akarsu boylarında yoğunlaşmış insan yerleşimlerinin çevresinde meyve bahçeleri, kavaklıklar ve ufak tarlalar yer alır. Dağlar yüksek eğimli olduğu için akarsular dik kanyonlar oluşturmuştur. Kanyon duvarlarında seyrek meşe toplulukları ve ardıçlar görülür. Vadilerin eğimi daha düşük üst kısımlarında gevenlerin baskın olduğu dağ bozkırları uzanır.
Türler: Tanin Tanin Dağları, özellikle yırtıcı kuşlar ve kelebekler açısından önem taşır. Sakallı akbaba (Gypaetus barbatus), kızıl akbaba (Gyps fulvus) ve küçük akbaba (Neophron percnopterus) alanda üreyen yırtıcı kuşlardandır. Bunun dışında boz kirazkuşu ( Emberiza cinerecea) ve kızılca kuyrukkakan (Oenanthe xanthoprymna) gibi nadir türler de bu dağlarda yayılım gösterir. ÖDA aynı zamanda yoz atmacanın (Accipiter brevipes) ürediği bilinen çok az sayıda alandan biridir.
Nesli dünya ölçeğinde tehlikedeki Urmiye semenderi (Neurergus crocatus) için ÖDA büyük önem taşır.
ÖDA’da yaşayan çok sayıdaki kelebek türünün 13’ü ÖDA kriterlerini sağlamaktadır. Bu türlerden Urartu esmer perisi (Hyponephele urartua), çokgözlü fatma (Polyommatus fatima) ve apollo (Parnassius apollo) alanda bulunan küresel koruma önceliğine sahip kelebek türleridir.
Alan Kullanımı: Alandaki ormanlar ve dağ bozkırlar hayvancılık amaçlı kullanılır. Ormanlar aynı zamanda baltalık olarak kullanılır. Arazi sarp olduğu için tarım alanları çok az yer kaplar ve bölge halkı ancak kendi ihtiyacına yetecek kadar tarım yapabilir. Derelerde günlük tüketime yönelik balıkçılık yapılmaktadır.
Tehditler: Alanın güneydoğusunda Kırkemir ve Hezil barajlarının yapımı planlanmaktadır.
Kaçak avcılık önemli bir tehdittir.
Koruma Çalışmaları: Bilinen bir çalışma yoktur.
Yerel İlgi Sahipleri: Şırnak Valiliği; Hakkâri Valiliği; Şırnak İl Jandarma Komutanlığı; Hakkâri İl Jandarma Komutanlığı.
Süreyya İsfendiyaroğlu