ORT035-Göreme-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : Korumaya Bağımlı
Alanın Değişimi : Gerileme (-1)
Yüzölçümü : 6871 ha Yükseklik : 935 m – 1320 m
Boylam : 34,86ºD İl(ler) : Nevşehir
Enlem : 38,65ºK İlçe(ler) : Nevşehir merkez, Avanos, Ürgüp
Koruma Statüleri : Milli park
Alanın Tanımı: ÖDA, Nevşehir ilinde, Avanos – Ürgüp – Uçhisar üçgeni içerisinde yer alır. Güneyde Nevşehir-Ürgüp karayolu alanın içinden geçer. Kapadokya bölgesine özgü peribacaları bu alan içinde bulunur. Hasan Dağı ve Erciyes Dağı’nın tüfleri yer yer 100 metreyi bulan bir birikim oluşturmuş, tüflerin üzeri ise daha sert volkanik malzemelerle (ignimbirit ve lavlar) kaplanmıştır. Her iki katmanın su ve rüzgârla aşınması sonrasında daha sert volkanik malzemeler tüf katmanı üzerinde şapka şeklinde kalarak dünyada benzeri nadir görülen peribacalarını meydana getirmişlerdir. Alanın önemli bir kısmı 1986’dan beri milli park statüsüne sahiptir.
Habitatlar: Kapadokya’ya özgü bolca aşınmış bozkırlarla kaplı ÖDA, çıplak tepeler, kurak vadiler ve bunların arasında kalan meralardan oluşan bir mozaik görünümündedir. Avanos’a yakın olan kuzey kısımları ve vadi içleri tarım alanları ile kaplıdır.
Türler: Alanda nadir ve dar yayılışlı çok sayıda endemik bitki taksonu bulunur ve bu türlerin on yedi tanesi ÖDA kriterlerini sağlamaktadır.
Bozkır kuşları için önemli olan ÖDA’da, küçük akbaba (Neophron percnopterus) ve gökkuzgun (Coracias garrulus) üremektedir. ÖDA aynı zamanda nesli bölgesel ölçekte tehlike altında olan dört kelebek türünün önemli bir yayılış alanıdır.
Alan Kullanımı: ÖDA’nın kuzey bölümü tarımsal faaliyetler için kullanılmaktadır. Peribacalarının ve bu özel oluşumlar içinde tarihi dini mekânların varlığı, alanı önemli bir turizm merkezi haline getirmiştir. ÖDA’yı her yıl 1 buçuk – 2 milyon arasında yerli ve yabancı turist ziyaret etmektedir.
Tehditler: Bölgenin kuzey kesimini kaplayan tarım alanları sürekli genişleyerek doğal bozkır alanlarını daraltmaktadır.
Koruma Çalışmaları: Alan, 1986 yılından beri milli park statüsüne sahiptir.
Yerel İlgi Sahipleri: Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü; Nevşehir Valiliği; Nevşehir İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Nevşehir Belediye Başkanlığı; Avanos Belediye Başkanlığı; Ürgüp Belediye Başkanlığı
Murat Ataol